Thursday, January 6, 2011

Ο Άγιος Πίθηκος


Ο Άγιος Πίθηκος
I
Ποιος Δημιούργησε τον Άνθρωπο;
Το ερώτημα πώς έγινε ο κόσμος είναι από τα πιο παλαιά στην ιστορία του ανθρώπου και εάν θέλει κάποιος να δώσει μία κάποια απάντηση δεν θα μπορούσε να αποφύγει τις διδασκαλίες των αρχαίων μύθων.  Στο προεπιστημονικό στάδιο της ιστορίας του ανθρώπου ο μύθος αποτελεί το μοναδικό τεκμήριο της ανθρώπινης πνευματικής λειτουργίας. Οι μύθοι αποτελούν το καταφύγιο της ανθρώπινης γνώσης και λειτουργούν ως ένα εργαλείο του πρωτόγονου ανθρώπου για να επιβάλλει τις γνώσεις του. Η κοσμογονία και η θεογονία αποτελούν και οι δύο μαζί τα πρώτα τεκμήρια για τη προσπάθεια εξήγησης του κόσμου και πώς αυτός είναι. Η παλαιότερη σωζόμενη ακέραια ελληνική θεογονία είναι αυτή του Ησιόδου. Εξηγεί ότι πρώτα έγινε το Χάος και αμέσως η Γη καταφύγιο των αθάνατων που ζουν στις κορυφές του Ολύμπου. Από το Χάος  γεννήθηκαν το Έρεβος και η μαύρη Νύχτα και από τη Νύχτα ο Αιθέρας και η Ημέρα. (116-125) Εδώ βλέπουμε ότι όλα τα ουράνια σώματα και φαινόμενα περιγράφονται σαν να είναι προσωπικές οντότητες απόγονοι του Ουρανού και της Γης. Σε αντίθεση με το βιβλικό Θεό που είναι δημιουργός του κόσμου, εδώ ο Θεός ή καλύτερα οι Θεοί είναι μεν κυβερνήτες του κόσμου αλλά όχι και δημιουργοί του. Επιπλέον ο Δίας είναι απόγονος άλλων Θεών και ως νεότερος είναι και πιο δυνατός αλλά και πιο σοφός. Ο μύθος δηλώνει ότι η σύγκρουση ανάμεσα σε παλαιότερους και νεότερους Θεούς υπηρετεί την πρωτογονική ιδέα της καταγωγής του κόσμου από λιγότερο τέλειες δυνάμεις που γεννούν τελειότερες.  Απόδειξη αυτής της ιδέας είναι και οι δύο μάχες των Τιτάνων και των Γιγάντων.
Με τα Τάρταρα ολοκληρώνεται η μυθική Κοσμογραφία. Τα Τάρταρα συμβολίζουν τα θεμέλια του κόσμου και άρα την καταγωγή του που όπως είπαμε και παραπάνω προέρχεται από το Χάος.
Συνοψίζοντας η καταγωγή του κόσμου κατά τον προεπιστημονικό άνθρωπο προέρχεται από το Χάος και ο Δίας ο τελειότερος και ο πιο σοφός όλων των Θεών προέρχεται από λιγότερο τέλειους Θεούς. Έτσι η καταγωγή του σοφότερου Θεού Δία δεν είναι και τόσο τέλεια, προέρχεται μάλλον από κατώτερούς του τόσο σε δύναμη όσο και σε σοφία.
Τι λέει όμως ο Ησίοδος για την καταγωγή των ανθρώπων; Στο Έργα και Ημέραι 53-101 Solmsen, διαβάζουμε τα εξής:
Και ο νεφεληγερέτης Δίας του’ πε με χολή:
‘Γιε του Ιαπετού, που ξέρεις όλα τα τεχνάσματα,
Χαίρεσαι που μου ‘χεις κλέψει τη φωτιά, γελώντας με, πάθημα για σένα μέγα και για τους μελλούμενους. Γιατί εγώ σ’ αυτούς θα δώσω συφορά για τη φωτιά, και μ’ αυτή θα φχαριστιούνται, συφορά αγκαλιάζοντας’.    
Στον πλατωνικό διάλογο Πρωταγόρας έχουμε την αφήγηση του γνωστού μύθου του Προμηθέα και του Επιμηθέα. Αφού λοιπόν ο Επιμηθέας ξεχάστηκε και έδωσε όλες τις δυνάμεις στα άλογα ζώα, τον άνθρωπο τον άφησε γυμνό και άοπλο. Έτσι ο Προμηθέας σκεπτόμενος ποια δύναμη να βρει για τον άνθρωπο αποφασίζει να κλέψει από τον Ήφαιστο τη φωτιά και από την Αθηνά τη σοφία και να τις δώσει και τις δύο στον άνθρωπο. Ο μύθος δηλώνει ξεκάθαρα ότι οι άνθρωποι έχουν μια κάποια Θεϊκή καταγωγή σε αντίθεση με τα άλογα ζώα που δεν έχουν τίποτα το θεϊκό. Βέβαια ο άνθρωπος παραμένει ατελής έχοντας χάσει οριστικά την αθανασία ή την ευτυχία του.
Στον ανθρωπογονικό  μύθο του Δευκαλίωνα ο Απολλόδωρος περιγράφει την καταγωγή του ανθρώπου:
Ο Δίας αποφασίζει να εξαφανίσει τους ανθρώπους με κατακλυσμό. Ο Προμηθέας συμβουλεύει τον γιό του Δευκαλίωνα να κατασκευάσει μία κιβωτό για να σωθεί. Αφού κατασκεύασε την κιβωτό κλείστηκε μέσα σε αυτήν με τη γυναίκα του Πύρρα. Ο Δίας έριξε πολλή βροχή με αποτέλεσμα να παρασυρθούν αγαθά και ψυχές. Όταν σταμάτησε η βροχή ο Δευκαλίων και η Πύρρα κάνουν θυσία στο Δία για να τον ευχαριστήσουν για τη σωτηρία τους. Ο Θεός δέχτηκε τη θυσία και τους είπε να του ζητήσουν όποια χάρη θέλουν. Εκείνοι ζήτησαν από το Θεό ανθρώπους. Έτσι έγινε ένας νέος λαός.
Κι εδώ ο μύθος δείχνει το Θεό ως δημιουργό των ανθρώπων. Κι έτσι ο τέλειος Θεός δημιουργεί ένα λιγότερο τέλειο ον, τον άνθρωπο. Εδώ, όπως και στο μύθο του Προμηθέα και του Επιμηθέα, έχουμε την αντιστροφή της καταγωγής του ανθρώπου σε σύγκριση με αυτή των Θεών και συγκεκριμένα του σοφότερου όλων Δία. Το τέλειο όν, ο Δίας, έχει μία ταπεινή καταγωγή από λιγότερο σοφούς και πιο αδύναμους γονείς και το ατελές ον, ο άνθρωπος, έχει τελειότερη καταγωγή, από τον πάνσοφο Δία. Γιατί άραγε ένας Θεός να είναι δημιούργημα κατώτερων όντων και ένας άνθρωπος να είναι δημιούργημα ανώτερων όντων;        
Εάν ο Θεός είναι ολόκληρος και τέλειος θα περίμενε κανείς και το δημιούργημά του να είναι ολόκληρο και τέλειο κάτι που δε συμβαίνει. Η ιδέα στηρίζεται στην εξής θέση ότι από το τέλειο παράγεται το τέλειο και τίποτα λιγότερο. Εάν όμως αυτό ισχύει τότε εμείς, οι άνθρωποι, είμαστε ζωντανό παράδειγμα του μη τέλειου. Άρα και η ιδέα ότι από το τέλειο παράγεται μόνο το τέλειο είναι λανθασμένη, διότι ο Δημιουργός έφτιαξε τον ημιτελή άνθρωπο. Ή μήπως δεν είναι έτσι; Θα μπορούσε ο άνθρωπος αντί να έχει καταγωγή απ’ ένα ανώτερο ον, να έχει όπως και ο Δίας, καταγωγή από ένα κατώτερο όν; Έτσι και η ιδέα ότι από το τέλειο προέρχεται το τέλειο θα διασωθεί.  
 

ΙI
Στυλό
Ο Θεός είναι μέρα νύχτα, χειμώνας θέρος, πόλεμος ειρήνη, κόρος λιμός, αλλοιώνεται όπως η φωτιά, που όταν σμίξει με θυμιάματα, ονομάζεται κατά τη μυρωδιά του καθενός. (77)
Αν τα πάντα γίνονταν καπνός, θα τα’ αναγνώριζαν τα ρουθούνια μας. (78)
Της ψυχής τα πέρατα δεν θα τα βρεις. (67)
Τον κόσμο τούτο, τον ίδιο για όλους, ούτε Θεός ουτ’ άνθρωπος τον έκανε, μα ήταν πάντα και είναι και θα’ ναι πυρ αείζωο, που ανάβει με μέτρο και σβήνει με μέτρο. (51)  
Όλα τα ανθρώπινα δημιουργήματα έχουν μία χρήση που καθορίζεται από την πρωταρχική ανθρώπινη ανάγκη που τα δημιούργησε. Λόγου χάρη, η σύλληψη της ιδέας ενός στυλό και η κατασκευή του έγινε χάριν της ανάγκης του ανθρώπου να επικοινωνήσει. Το στυλό λοιπόν δεν θα υπήρχε χωρίς τον άνθρωπο. Από τη στιγμή της κατασκευής-δημιουργίας του ‘ζει’ για να εξυπηρετήσει την πρωταρχική ανάγκη του ανθρώπου για επικοινωνία. Άρα το στυλό είναι το μέσω για επικοινωνία. Πέραν όμως της πρωταρχικής χρήσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί ποικιλοτρόπως: ως όπλο για επίθεση ή αυτοάμυνα, ως σεξουαλικό αντικείμενο, ως αντικείμενο μανίας, ζήλειας κλπ. Επομένως ποιος είναι ο πρωταρχικός λόγος ενός στυλό; Ο λόγος είναι να γράφει, δηλαδή είναι ένα χρηστικό αντικείμενο μέσω του οποίου επιτυγχάνεται κατά κύριο λόγω η ανθρώπινη επικοινωνία. Μπορεί να γράψει εξαίσια ποιήματα, αλλά και μουντζούρες. Εάν χάσει τον πρωτεύοντα λόγω ύπαρξής του τότε αλλάζει και το νόημά του. Άρα η ανάγκη του ανθρώπου για επικοινωνία δημιούργησε την ιδέα της κατασκευής ενός στυλό.
Ας επανέλθουμε τώρα στο Θεό και το δημιούργημά του τον άνθρωπο. Εάν όντως ο άνθρωπος είναι δημιούργημα του Θεού, τότε ο άνθρωπος εξυπηρετεί κάποια ανάγκη του Θεού.  Και εάν εξυπηρετεί ο άνθρωπος κάποια ανάγκη του Δημιουργού αυτό σημαίνει ότι ο Δημιουργός δεν είναι και τόσο τέλειος καθότι έχει και αυτός ανάγκες που μόνος του δεν μπορεί να επιτελέσει και κάτι τέτοιο θα ήταν σφάλμα. Ο Θεός είναι τέλειος και ολόκληρος χωρίς ανάγκες. Θα λέγαμε ότι ο Θεός βρίσκεται σε μία κατάσταση αταραξίας, σε μία κατάσταση διαρκείς ανυπαρξίας. Αυτό δε σημαίνει ότι ο Θεός δεν υπάρχει.
 Επανερχόμενοι στο ερώτημα εάν μπορούμε να πάρουμε από ένα τέλειο ον κάτι λιγότερο τέλειο, ο άνθρωπος φαίνεται να λύνει προσωρινά αυτήν την απορία. Μπορούμε να φανταστούμε ένα τέλειο εξοπλισμένο εργοστάσιο που βγάζει σωρηδόν τέλεια στυλό να κολλάει λόγω μιας δυσλειτουργίας και να βγάζει ένα στυλό made in China, δηλαδή ελαττωματικό. Έτσι θα μπορούσαμε να πούμε ότι ένα τέλειο εργοστάσιο έβγαλε ένα ελαττωματικό προϊόν. Έτσι και ο Θεός δημιούργησε ένα ελαττωματικό προϊόν τον άνθρωπο. Αυτό όμως θα σήμαινε ότι ο Θεός λόγω μιας κάποιας ανάγκης του ή ακόμα χειρότερα λόγω κάποιου λάθους δημιούργησε τον άνθρωπο και αυτή η υπόθεση θα ήταν εντελώς εσφαλμένη. Έτσι η ιδέα ότι ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο αρχίζει να απομακρύνεται. Τότε εάν δε μας δημιούργησε ο Θεός ποιος μας δημιούργησε;


ΙΙΙ
Ο Άγιος Πίθηκος
Θέλω να επανέλθω στην ιδέα ότι ένα αδύναμο, λιγότερο τέλειο ον, μπορεί να δημιουργήσει κάτι τελειότερο από αυτό. Εάν πάρουμε ως παράδειγμα το στυλό θα δούμε ότι ένα και μόνο στυλό μπορεί να καταγράψει μια ιστορία ακριβέστερα και από χίλια ανθρώπινα στόματα. Το ίδιο και μία πυρηνική βόμβα είναι πιο ισχυρή και από χίλιους ανθρώπους. Επομένως βλέπουμε έναν αδύναμο άνθρωπο να δημιουργεί κάτι τελειότερο από αυτόν, ένα στυλό, μία βόμβα. Δηλαδή ο αδύναμος δημιουργεί κάτι που θα τον κάνει δυνατότερο, τελειότερο. Έτσι και οι λιγότεροι τέλειοι Θεοί γεννούν τον τελειότερο όλων τον Δία. Ο αδύναμος δημιουργεί κάτι για να υπερκεράσει την αδυναμία του. Έτσι ο Πλάτωνας δημιουργεί το Σωκράτη, ο άνθρωπος δημιουργεί το Θεό και ο πίθηκος τον άνθρωπο. Από την γεωκεντρική θεώρηση περνάμε στην ηλιοκεντρική και από την δημιουργία του ανθρώπου κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση του Θεού περνάμε στη δημιουργία του ανθρώπου κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση του πιθήκου.
Εάν ο Θεός δεν έχει καμία ανάγκη τον άνθρωπο τότε ποιος θα μπορούσε να τον έχει ανάγκη; Μία πιθανή απάντηση, αν και δεν είναι η μόνη σωστή, είναι ο πίθηκος. Ας θυμηθούμε την καταγωγή του Δία. Ο πίθηκος λοιπόν και η ανάγκη του για Λόγο τον έκανε να δημιουργήσει τον άνθρωπο. Και ο άνθρωπος με τη σειρά του είναι σε θέση να δημιουργήσει κάτι τελειότερο από αυτόν που μπορεί κάποιοι να ονομάζουν Θεό, εγώ όμως θα δανειστώ μια φράση του Νίτσε και θα τον πω υπεράνθρωπο. Φαίνεται δηλαδή ότι ο άνθρωπος είναι σε θέση να δημιουργήσει έναν υπεράνθρωπο, έναν ‘Δία’ και όχι ένας Δίας, Θεός τον άνθρωπο. Εδώ ακολουθούμε τη λογική που λέει ότι ένα αδύναμο ον έχει μεγαλύτερη ανάγκη ένα δυνατότερο, τελειότερο παρά το αντίθετο. Όπως και ένα μωρό έχει ανάγκη τους δυνατούς γονείς του, έτσι και οι ίδιοι γονείς όταν γεράσουν έχουν ανάγκη το μωρό τους που τότε πλέον θα είναι πιο δυνατό και από τους δύο.
Έτσι ο πίθηκος δημιούργησε την ιδέα του ανθρώπου και καθόρησε τις πρωταρχικές ανάγκες μας, ίσως τη μία και μοναδική που λείπει στον πίθηκο, αυτή του Λόγου. Εάν χάσουμε το Λόγο θα χάσουμε και τη πρωταρχική μας χρήση. Θα είμαστε να το πω διαφορετικά ένα στυλό χωρίς μελάνι. Και εμείς με τη σειρά μας δημιουργούμε μία τελειότερη ιδέα από την ανθρώπινη, την ύψιστη, την ιδέα ενός Θεού τέλειου, ανώτερου, δυνατότερου από τον άνθρωπο. Εάν ο Θεός ήθελε να δημιουργήσει μία ‘ανώτερη’ ιδέα από αυτόν απλά δεν θα μπορούσε, καθώς δεν υπάρχει κάτι τελειότερο, ανώτερο από αυτόν.
Τι είναι τελικά ο Θεός; Ο Θεός είναι μία φαντασιακή δημιουργία του ανθρώπου και στην αρχαιοελληνική κοινωνία ο κόσμος δημιούργησε τους Θεούς και οι Θεοί τον άνθρωπο. Αυτό το μάγμα των φαντασιακών σημασιών δημιούργησε με τη σειρά του την ιδέα ότι ο άνθρωπος δημιουργήθηκε από τον Θεό κάτι για το οποίο διατηρώ σοβαρές επιφυλάξεις. Αμφισβητώ λοιπόν την θεϊκή φύση του ανθρώπου και προτείνω την ορθολογικότερη λύση της καταγωγής από τους πιθήκους. Η ιδέα ενός πιθήκου δημιούργησε τον άνθρωπο, παρά η ιδέα ενός τέλειου Θεού. Το φαντασιακό του πιθήκου δημιούργησε τον άνθρωπο, που με τη σειρά του το ανθρώπινο φαντασιακό έχει ήδη δημιουργήσει τον υπεράνθρωπο ή Θεό. Έτσι δειλά-δειλά θα πρέπει να ανάψουμε και ένα καντήλι για τον Άγιο-πίθηκο.   

2 comments:

  1. Ενδιαφέρων οι απόψεις σου, αλλά η άποψη μου είναι λίγο διαφορετική. Σκεφτικές 1) Οι επιστήμη λέει ότι ο άνθρωπος δεν χρησιμοποίει ολόκληρο τον εγκέφαλο του, φυσικά δεν μπορούν να το ορίσουν ως προς το πόσο % τον χρησιμοποιούμε διότι, δεν γνωρίζουν μέχρι τι είναι ικανός να κάνει, δηλαδή το τι μπορεί να κάνει αυτό το 100% !αλλά! είδη γνωρίζουν ότι είναι ικανός να προκαλέσει αυτό ίαση το οποίο δεν το κάνει ο οποιοσδήποτε. Με αυτό θέλω να καταλήξω ότι, υπάρχει μια πιθανότητα άμα είχαμε απόλυτο έλεγχο του μυαλού να γίνουμε υπεράνθρωποι ή θεοί κανείς δεν μπορεί να το αποκλείσει. Με λίγα λόγια ο τέλειος Θεός όπως λες και λένε, δημιούργησε τον τέλειο άνθρωπο για έναν άγνωστο λόγο προς εμάς, αλλά για κάποιο λόγο δεν έχουμε απόλυτο έλεγχο του σώματος - εγκεφάλου μας.
    2) Πριν μερικά χρόνια είχα διαβάσει σε ένα επιστημονικό άρθρο (δυστυχώς δεν θυμάμαι από που και το ψάχνω να το βρω, δεν θυμάμαι καν άμα ήταν από το διαδίκτυο ή από περιοδικό) ότι όλα τα ζώα και φυτά και γενικά πλάσματα πάνω στον πλανήτη έχουν παρόμοια στοιχεία στον οργανισμό τους με αυτά που υπάρχουν στη γη και αυτό δείχνει ότι δημιουργήθηκαν εδώ στη γη, αντίθετα ο άνθρωπος έχει μερικά στοιχεία (ελάχιστα) τα οποία δεν υπάρχουν ούτε στη γη ούτε σε άλλα όντα στο πλανήτη αυτό. {δυστυχώς δεν μπορώ να παρουσιάσω περισσότερα τεκμήρια πάνω στο δεύτερο σχόλιο μου} Στην ουσία αυτό το άρθρο κατέρριπτε άμα το σκεφτείς τα λεγόμενα του Δαρβίνου όσο αφορά την εξέλιξη του ανθρώπου από τον πίθηκο(κάτι το οποίο και προσωπικά δεν το πιστεύω. Δεν γίνεται να έχουν ανακαλύψει ότι ο άνθρωπος δημιουργήθηκε - πρωτοπάτησε το πόδι του πάνω στη γη πριν από το 45.000Π.Χ. και όλα αυτά τα χιλιάδες χρόνια να είχε αυτή την εξελικτική πορεία μέσα στον χρόνο και ο ΠΥΘΙΚΟΣ να είναι ακόμα ΠΥΘΙΚΟΣ χωρίς μετάλλαξη + όταν ένα ισχυρότερο είδος δημιουργείτε το παλιό εξαλείφετε ;) λόγο ανυπαρξίας λόγου ύπαρξης, (δηλαδή εξελίχθηκε για να μπορέσει να συμβιβαστεί στις νέες συνθήκες, από την στιγμή που το έκανε αυτό σημαίνει ότι, οι συνθήκες δεν βοηθούσαν στην επιβίωση του ΠΥΘΙΚΟΥ). Πρόσφατα (πριν μερικά χρόνια) ανακάλυψαν ένα είδος ανθρώπου που υπήρξε μαζί με τον Homo Sapiens το οποίο ήταν κοντύτερο και μπλα μπλα μπλα και αφανίστηκε λόγο αδυναμίας ως προς τον Homo Sapiens. Άρα ο πυθικός γιατί να επιβίωσε;

    ReplyDelete
  2. "τα λεγόμενα του Δαρβίνου όσο αφορά την εξέλιξη του ανθρώπου από τον πίθηκο(κάτι το οποίο και προσωπικά δεν το πιστεύω."

    Και πολύ καλά κάνεις να μην το πιστεύεις.
    Ο Δαρβίνος ουδέποτε ισχυρίστηκε ότι ο άνθρωπος κατάγεται από τον πίθηκο όπως μερικοί κακώς πληροφορημένοι επαναλαμβάνουν.

    Αυτό που είπε και που έχει επιβεβαιωθεί από βουνά αποδείξεων, είναι ότι ο άνθρωπος έχει ΚΟΙΝΟ ΠΡΌΓΟΝΟ ΜΕ ΤΟΝ ΠΙΘΗΚΟ, που είναι θεμελιακά διαφορετικό από την ΕΞΕΛΙΞΗ του απ' αυτόν.

    Οποιοδήποτε σύγγραμμα ανθρωπολογίας ή εξελικτικής βιολογίας θα στο επιβεβαιώσει. Ακόμα απλούστερη είναι η επιβεβαίωση ιδίοις όμμασι παλαιοανθρωπολογικών εκθεμάτων διαφόρων μουσείων.

    ReplyDelete

Use a nickname for your comments.